14/12/2021
Brrrrr… lekker zo’n sneeuwdip! Maar oh zó gezond...
Bonne Consult | Balans werk en privé
Brrr... lekker zo'n sneeuwdip!
Maar wist je dat dit héél gezond is en dat je er bruin vet mee maakt? Je leest het goed: 'bruin' vet. En bruin vet helpt in de strijd tegen overgewicht, insulineresistentie en diabetes type II. Klinkt goed, toch?
Wat is bruin vet en waarom is dat zo gezond?
We weten allemaal wel wat wit vetweefsel is en wellicht hebben de meesten van ons er wel wat teveel van ;-) Maar wat is dan bruin vetweefsel? Is het echt bruin?
Eerst maar even uitleg over wit vet
Wit vetweefsel hebben we nodig voor opslag van vetten als reservebron. Bovendien worden er allemaal hormoonstofjes van gemaakt, zoals leptine (dat een rol speelt bij regulatie van verzadiging), adiponectine (dat de insulinegevoeligheid verhoogt en daarmee de bloedsuikerspiegel optimaal houdt) en cytokines voor de werking van ons immuunsysteem (ontsteking kunnen maken om indringers op te ruimen). We kunnen dus niet zonder wit vet; we moeten er alleen niet teveel van hebben.
Bruin vet
Bruin vet is echt bruin. Als je naar een vetcel kijkt, is deze opgebouwd uit een celkern (nucleus), vetdruppels en mitochondriën (= energiefabriekjes). In een witte vetcel zitten relatief veel vetdruppels en maar weinig mitochondriën en kleine celkern, terwijl een bruine vetcel een grote celkern heeft met meerdere mitochondriën en kleine vetdruppels. De bruine kleur komt waarschijnlijk door het ijzergehalte.
Wit vet wordt beige en beige vet wordt bruin vet. Dit gaat echter niet vanzelf, maar daar kom ik straks op. De functie van bruin vetweefsel (Brown Adipose Tissue - BAT) is om energie uit voedsel om te zetten in warmte zonder dat we hoeven te rillen. Even technisch: wat er gebeurt, is dat het energiemetabolisme van BAT-mitochondriën wordt verhoogd door activering van het ontkoppelen van eiwit 1 (UCP1), dat de protonmoermotiefkracht als warmte afvoert.
Leuk, maar waarom is dat nuttig?
Warmteproductie uit bruin vetweefsel wordt geactiveerd wanneer we behoefte hebben aan extra warmte. Wanneer het BAT-weefsel actief is, worden overtollige lipiden (vetten) en glucose verbrand in het weefsel. Dit betekent dat wit vetweefsel afneemt. Bruin vet beschermt dus tegen insulineresistentie en overgewicht. Dat is goed nieuws voor mensen die aan overgewicht of diabetes type II lijden! Daarnaast wordt er meer energie (ATP) aangemaakt.
Dusss... je wordt energieker, raakt overtollige vetten kwijt en je kunt je makkelijker aanpassen aan kou zónder dat het je lichaam al te veel energie kost, zoals met rillen het geval is.
En wat heeft een sneeuwdip dan te maken met het aanmaken van bruin vet?
Om van wit vet bruin vet te kunnen maken, moet je wel wat doen. Met onze huidige leefstijl gaat het namelijk niet vanzelf. Zoals ik al eerder zei, wordt warmteproductie uit bruin vetweefsel geactiveerd wanneer we behoefte hebben aan extra warmte. Er zijn verschillende momenten, waarop we hieraan behoefte hebben, namelijk: als we geruime tijd niet gegeten hebben en als we het erg koud hebben.
Dus: bruin vet maak je onder andere aan door nuchter te bewegen, intermittent te vasten, gezond bioritme (= op tijd slapen met een kwalitatief goede slaap en op tijd opstaan) ... èn koude prikkels! Maar eh... niet een warme douche nemen na de koude prikkel, want dan doe je het effect teniet. En geloof me, na de kou voelt alles warm.
Kom maar op met die sneeuwdip!
Wetenschappelijke bronnen:
Brown adipose tissue: a human perspective
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26003832/
Brown adipose tissue: function and physiological significance
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/14715917/
Brown adipose tissue: physiological function and evolutionary significance
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25966796
Factors involved in white-to-brown adipose conversion and in thermogenesis: a review
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28187240/
BOEKENTIP!
De Wim Hof Methode van Wim Hof
In de 'Wim Hof Methode' leer je hoe je kou, ademhaling en mindset kunt benutten om je gezondheid te verbeteren.
Leuk als je me blijft volgen!
Of schrijf je in op mijn nieuwsbrief!
